Nhiều bậc bố mẹ có xu hướng cho rằng vấn đề học kém ở trẻ là do tài năng, thái độ hoặc thiếu nỗ lực. Vì vậy, bố mẹ cố gắng dành nhiều thời gian hơn vào việc ép buộc.

Khi loại trừ các yếu tố như thái độ học tập và năng khiếu, bố mẹ cũng nên chú ý đến thói quen hàng ngày của trẻ. Một số hoạt động thường ngày có thể âm thầm ảnh hưởng đến hiệu suất hoạt động của não bộ. Theo đó, 6 thói quen này bố mẹ cần đặc biệt chú ý.

Bữa sáng tùy ý: Não bộ thiếu năng lượng

Thời gian buổi sáng thường vội vã, nên nhiều trẻ ăn sáng đơn giản như bánh mì, bánh quy, bánh bao... ở các quầy hàng ven đường, hoặc thậm chí là chịu đói.

Bữa sáng là bữa khởi đầu năng lượng quan trọng cho một ngày mới, cung cấp cho trẻ khoảng 30% nhu cầu năng lượng hàng ngày. Một bữa sáng thiếu dinh dưỡng cũng giống như để não bộ hoạt động khi bụng đói, khiến não khó hoạt động hiệu quả.

Bữa sáng thiếu dinh dưỡng khiến cơ thể trẻ không cung cấp đủ năng lượng.

Về lâu dài, điều này sẽ ảnh hưởng đến khả năng tập trung, trí nhớ và tốc độ phản ứng của trẻ.

Trong khi đó, bữa sáng tốt nên bao gồm ngũ cốc và khoai tây (thực phẩm thiết yếu), thịt và trứng (protein), sữa và đậu (canxi), và trái cây và rau củ (vitamin và khoáng chất).

Cũng nên tránh thực phẩm nhiều đường, vì có thể gây tăng đột biến lượng đường trong máu, dẫn đến thiếu năng lượng và khả năng tập trung ở trẻ. 

Nghiện thông tin rời rạc: Làm suy yếu khả năng suy nghĩ sâu sắc

Nhiều trẻ sử dụng các sản phẩm điện tử với mục đích học tập nhưng thường lặng lẽ đắm chìm vào các video và trò chơi ngắn, đôi khi cảm thấy khó kiểm soát bản thân.

Những nội dung này cung cấp sự kích thích tần số cao và sự hài lòng tức thì, khiến não dễ quen với việc tiếp nhận thông tin thụ động và dần mất đi khả năng chịu đựng đối với các nhiệm vụ học tập đòi hỏi sự tập trung lâu dài, hay suy nghĩ sâu sắc.

Đây là lý do quan trọng khiến trẻ trì hoãn làm bài tập về nhà, khó tập trung khi đọc và dễ bỏ cuộc khi gặp bài toán khó.

Vì vậy, phụ huynh cần thiết lập ranh giới rõ ràng, hạn chế sử dụng thiết bị điện tử trừ khi cần thiết. Khi bắt buộc phải sử dụng, cần tuân thủ nghiêm ngặt nguyên tắc hạn chế thời gian giải trí.

Một số bác sĩ khoa Nhi cũng cảnh báo bố mẹ hạn chế cho trẻ tiếp xúc các thiết bị điện tử lâu dài, đặc biệt đối với trẻ nhỏ dưới 3 tuổi.

Thức khuya trong thời gian dài: Cản trở quá trình làm sạch và sửa chữa của não

Khi trẻ lớn lên, gánh nặng học tập dần tăng. Nếu hiệu suất học tập không cao, trẻ thường bị ép phải thức khuya để làm bài tập về nhà, hy sinh giấc ngủ để đổi lấy tỷ lệ hoàn thành bài tập.

Tuy nhiên, giấc ngủ là thời điểm quan trọng để não thực hiện loại bỏ chất thải và củng cố trí nhớ.

Thiếu ngủ kéo dài sẽ trực tiếp dẫn đến mệt mỏi về tinh thần, phản ứng chậm chạp, cảm xúc bất ổn và mất trí nhớ vào ngày hôm sau. Vì vậy, dễ rơi vào vòng luẩn quẩn: Thức khuya -> hiệu suất thấp -> càng phải thức khuya.

Trẻ ngủ không đủ giác cản trở quá trình làm sạch và sửa chữa của não.

Gợi ý thời gian ngủ đủ cho trẻ

 

- Học sinh tiểu học nên cố gắng đi ngủ trước 9 giờ - 9 giờ 30 phút.

- Học sinh trung học cơ sở phải đến muộn nhất là 10 giờ.

- Học sinh trung học phổ thông cố gắng hết sức để ngủ đủ 7 - 8 tiếng.

Giải pháp cơ bản nằm ở việc cải thiện hiệu quả học tập. Phụ huynh có thể giúp con phân tích nguyên nhân khiến bài tập về nhà chậm (do chưa quen với nội dung bài học, dễ bị phân tâm, chữ viết chậm,...) và giải quyết phù hợp, thay vì chỉ đơn giản là kéo dài thời gian học.

Ăn quá nhiều đồ ngọt: Gây trở ngại cho hoạt động ổn định của não bộ

Mặc dù đồ ngọt có thể mang lại cảm giác thích thú trong thời gian ngắn, nhưng nếu tiêu thụ quá nhiều có thể gây hại cho não.

Nhiều trẻ thích ăn kẹo, nước ngọt, bánh ngọt,... Đường sau khi vào máu sẽ nhanh chóng tăng giảm đột ngột, khiến trẻ dễ rơi vào trạng thái mệt mỏi, cáu gắt sau một thời gian ngắn phấn khích, khó tập trung, về lâu dài ảnh hưởng đến sự ổn định cảm xúc.

Vì vậy, bố mẹ nên giảm việc mua đồ ăn nhẹ và đồ uống có hàm lượng đường cao, hướng dẫn trẻ phát triển thói quen ăn uống lành mạnh ngay từ nhỏ và kiểm soát lượng đường nạp vào cơ thể.

Nếu trẻ nhỏ tiêu thụ quá nhiều đường có thể gây hại cho não.

Thiếu hoạt động thể chất: Não bị thiếu chất dinh dưỡng

Trẻ em hiện đại thường không được vận động đủ và dành nhiều thời gian "ngồi" ở bàn học.

Khi cơ thể thiếu vận động, hoạt động của não cũng giảm đi.

BDNF (yếu tố dinh dưỡng thần kinh có nguồn gốc từ não) được cơ thể tiết ra trong quá trình tập thể dục hoạt động giống như một "chất tăng trưởng" cho não, thúc đẩy sự phát triển và kết nối của các tế bào não, điều này rất cần thiết cho khả năng học tập, trí nhớ và tư duy.

Vì vậy, hãy khuyến khích trẻ vận động trong giờ nghỉ giải lao. Trẻ nên nghỉ giải lao khoảng 10 phút sau mỗi 40-50 phút học. Các hoạt động như nhảy dây, ném bóng, leo cầu thang, đổ rác, hoặc đơn giản là đứng dậy... đều có thể cải thiện lưu thông máu và cung cấp thêm oxy và chất dinh dưỡng cho não.

Bố mẹ nên khuyến khích trẻ vận động thường xuyên.

Xung đột trong gia đình: Não bộ bị căng thẳng mãn tính

Những cuộc cãi vã thường xuyên, chiến tranh lạnh hoặc lời công kích giữa bố mẹ trước mặt con cũng sẽ có tác động sâu sắc đến trẻ.

Trẻ em cực kỳ nhạy cảm với bầu không khí gia đình và những xung đột liên tục giống như "cú sốc điện cao thế" đối với não bộ.

Khi bị căng thẳng kéo dài, nồng độ hormone căng thẳng quá mức (như cortisol) có thể gây tổn thương các vùng não quan trọng chịu trách nhiệm về học tập, trí nhớ và quản lý cảm xúc (như vỏ não trước trán và hồi hải mã), và tác động này thường rất sâu rộng.

Một môi trường gia đình hòa thuận và ổn định là "chất dinh dưỡng" tốt nhất cho sự phát triển não bộ khỏe mạnh của trẻ. Việc quản lý xung đột gia đình và tránh những cuộc đối đầu căng thẳng trước mặt trẻ là vô cùng quan trọng.

Hạn chế xảy ra xung đột trong gia đình.

Tác động của thói quen là tích lũy. Xác định vấn đề là khởi đầu của sự thay đổi. Vì vậy, bố mẹ hãy chú ý một số điều quan trọng, nhằm giúp quá trình phát triển não bộ của trẻ diễn ra thuận lợi.

- Chuẩn bị bữa sáng cân bằng dinh dưỡng cho con.

- Đảm bảo trẻ ngủ đủ giấc.

- Gia đình tuân thủ các quy tắc hợp lý khi sử dụng sản phẩm điện tử.

- Giảm đồ ăn vặt nhiều đường ở nhà.

- Khuyến khích trẻ thường xuyên vận động.

- Cố gắng tạo ra bầu không khí gia đình ấm áp và hòa thuận.

Những hành động nhỏ này kết hợp lại sẽ giúp trẻ phát triển thói quen sống và học tập lành mạnh hơn, đồng thời hỗ trợ hoạt động hiệu quả của não bộ.