Huyết áp tăng không kiểm soát, mắc bệnh lupus hay rối loạn đông máu... là những lý do chính khiến người trẻ bị đột quỵ.

Bác sĩ Vikash Goyal, chuyên gia tim mạch cao cấp tại Bệnh viện Paras ở Gurugram (Ấn Độ) cho biết việc nâng cao nhận thức về nguyên nhân gây đột quỵ ở người trẻ (từ 18 đến 50 tuổi) không chỉ hỗ trợ phòng ngừa đột quỵ mà còn giúp mỗi người chủ động hơn trong việc quản lý sức khỏe tổng thể. Ông chỉ ra 6 lý do chính gây đột quỵ ở người trẻ và các cách xử lý.

1. Tăng huyết áp không kiểm soát

Nhiều người vẫn nghĩ chỉ người lớn tuổi mới cần lo lắng về huyết áp cao, nhưng thực tế không phải vậy. Tăng huyết áp thường được gọi là "kẻ giết người thầm lặng" vì hầu như không có triệu chứng cho đến khi cơ thể bị tổn thương nghiêm trọng. Ở người trẻ, huyết áp cao kéo dài không được kiểm soát có thể dẫn đến bệnh tim trong tương lai và làm suy yếu động mạch nuôi não, từ đó tăng nguy cơ đột quỵ.

Lời khuyên từ bác sĩ Goyal: "Để kiểm soát huyết áp, hãy đo huyết áp định kỳ, ăn chế độ cân bằng ít muối và duy trì hoạt động thể chất thường xuyên. Đồng thời, đừng bỏ qua các phương pháp quản lý căng thẳng như chánh niệm hay yoga, vì chúng cũng giúp cải thiện huyết áp".

2. Bệnh tim tiềm ẩn chưa được chẩn đoán (rung nhĩ hoặc lỗ thông tim bẩm sinh)

Các bệnh tim tiềm ẩn chưa được phát hiện có thể gây nguy hiểm nghiêm trọng. Hai ví dụ điển hình là rung nhĩ (AFib) và lỗ thông bẩm sinh ở tim (Patent Foramen Ovale - PFO). Rung nhĩ khiến máu ứ đọng trong tim, tạo điều kiện hình thành cục máu đông có thể di chuyển lên não và gây đột quỵ. PFO là một lỗ nhỏ trong tim không đóng hoàn toàn sau khi sinh, cho phép cục máu đông vượt qua phổi và đi trực tiếp lên não.

Lời khuyên từ bác sĩ tim mạch: "Để bảo vệ tim, hãy thực hiện kiểm tra định kỳ như điện tâm đồ (ECG) và siêu âm tim. Nhiều người trẻ bỏ qua các xét nghiệm này vì nghĩ chỉ người lớn tuổi mới cần. Chăm sóc tim từ sớm giúp phát hiện những nguy cơ tiềm ẩn và cứu sống tính mạng".

Ở một số người, cơ thể hình thành cục máu đông quá dễ dàng, thậm chí hàng ngày. Các bệnh như thrombophilia hay bệnh hồng cầu hình liềm có thể khiến máu đông nhanh, làm tắc nghẽn mạch máu lên não và gây đột quỵ, đôi khi xảy ra bất ngờBác sĩ Goyal khuyên: "Nếu trong gia đình bạn có người từng bị đột quỵ sớm hoặc rối loạn đông máu, hãy đi tầm soát sớm. Uống đủ nước và tuân theo hướng dẫn của bác sĩ để phòng hình thành cục máu đông có thể giảm nguy cơ. Hãy chú ý đến các vấn đề y tế đáng ngại trong tiền sử gia đình".

4. Sử dụng thuốc tránh thai (tác động từ hormone)

Thuốc tránh thai giúp nhiều phụ nữ chủ động kế hoạch hóa gia đình, nhưng một số loại có thể làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông. Đặc biệt, viên tránh thai chứa estrogen có thể làm nguy cơ này cao hơn, nhất là khi kết hợp với các yếu tố khác như thừa cân hoặc hút thuốc.

Bác sĩ Goyal khuyên: "Nếu bạn đang dùng thuốc tránh thai nội tiết, hãy trao đổi với bác sĩ phụ khoa. Có thể cân nhắc các lựa chọn ít estrogen hoặc phương pháp không dùng hormone nếu lo ngại về nguy cơ. Đồng thời, duy trì hoạt động thể chất đều đặn cũng giúp giảm một phần rủi ro".

5. Bệnh tự miễn hoặc viêm mạn tính (lupus, viêm mạch máu)

Không chỉ các vấn đề sức khỏe tim mạch, bệnh tự miễn và viêm mạn tính như lupus hay viêm mạch máu cũng làm tăng nguy cơ đột quỵ. Chúng gây viêm mạch máu, làm hẹp hoặc hình thành cục máu đông, cản trở lưu thông máu lên não, ngay cả ở người có vẻ khỏe mạnh.

Lời khuyên từ bác sĩ: "Tuân thủ phác đồ điều trị và đi khám định kỳ là rất quan trọng. Chú ý các triệu chứng mới như đau đầu kéo dài, đau khớp hoặc mệt mỏi để kịp thời đánh giá và làm thêm xét nghiệm nếu cần".

6. Viêm sau nhiễm trùng (bao gồm Covid-19)

Ngay cả những người trẻ từng mắc Covid-19 nhẹ vẫn có nguy cơ đột quỵ do viêm sau nhiễm trùng. Viêm có thể kích hoạt quá trình đông máu, làm tăng khả năng hình thành cục máu đông và gây tắc mạch não.

Lời khuyên từ bác sĩ Goyal: "Nếu xuất hiện các triệu chứng thần kinh bất thường sau khi nhiễm bệnh, hãy gặp bác sĩ. Uống đủ nước và duy trì vận động sau nhiễm trùng giúp cải thiện tuần hoàn và giảm một phần nguy cơ biến chứng".

Hướng Dương (Theo Healthshots)