khi trẻ cảm thấy căng thẳng hoặc bị đe dọa, hạch hạnh nhân có thể "chiếm đoạt" thùy trán trong vòng 0,1 giây, khiến trẻ ngay lập tức rơi vào trạng thái tức giận, sợ hãi và mất hết lý trí.

Khoa học thần kinh đã chứng minh, những đứa trẻ bị từ chối thời gian dài có trung tâm đau đớn trong não được kích hoạt gấp đôi so với người lớn. Vì vậy, khi trẻ nghe những lời nói tiêu cực, không thể kiềm chế cơn giận.

 

 

 

Tại sao một câu nói không vui của bố mẹ dễ kích hoạt vùng nóng giận ở trẻ

 

 

 

Hồi tưởng cảm xúc

 

Đôi khi một câu nói bình thường lại khơi gợi những ký ức đau buồn của trẻ. Những ký ức này có thể là những hình ảnh, mang theo những âm thanh, cảm xúc và cảm giác mà trẻ đã trải qua trong quá khứ.

Ví dụ, hình ảnh của những khoảnh khắc bị chối bỏ, âm thanh của sự chỉ trích hay cảm giác bị đổ lỗi ngay lập tức hiện lên trong tâm trí. Những ký ức này kéo theo cảm giác bất lực và hoang mang.

Khi đó, trẻ cảm thấy như mình bị mắc kẹt trong một cái bẫy. Cảm giác này có thể giống như một trận lũ tràn bờ, đột ngột và mạnh mẽ, gây ra áp lực và nỗi sợ hãi. 

 

 

 

Trẻ nhạy cảm về hành động, thái độ của bố mẹ 

 

Trẻ nhạy cảm với những biểu cảm nhỏ nhặt của bố mẹ, vì thường dựa vào những tín hiệu này để cảm nhận bầu không khí xung quanh.

Khi não của trẻ nhận được những tín hiệu căng thẳng tinh tế, sẽ kích hoạt hoạt động của hạch hạnh nhân, phần não bộ chịu trách nhiệm về cảm xúc và phản ứng với sự sợ hãi. Điều này khiến cho quá trình nóng giận diễn ra nhanh chóng, khiến trẻ dễ dàng rơi vào trạng thái lo âu và hoảng loạn.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Hệ thống phản ứng nhạy cảm nhanh với cảm giác đe dọa, tạo ra những cảm xúc mạnh mẽ như run rẩy, hồi hộp hoặc thậm chí là khóc.

 

 

Những phản ứng này là dấu hiệu của sự lo lắng, cách trẻ cố gắng bảo vệ bản thân khỏi những tình huống không an toàn.

Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tạo ra một môi trường an toàn và ủng hộ cho trẻ. Khi bố mẹ kiềm chế những cảm xúc tiêu cực và giao tiếp tích cực, trẻ sẽ phát triển một cảm giác an toàn và tự tin hơn.

Trẻ nhạy cảm về hành động, thái độ của bố mẹ. 

 

 

 

Sự tự chủ kém

 

Khi bố mẹ phàn nàn trẻ với giọng điệu ra lệnh, lúc này hạch hạnh nhân sẽ phản ứng ngay. Đây chính là bản năng phản kháng khi bị tước mất quyền tự chủ. Trẻ em, với tâm hồn nhạy cảm và sự phát triển chưa hoàn thiện, thường cảm thấy bị đe dọa khi bị áp lực từ người lớn.

Ví dụ, khi mẹ nói: "Con làm bài tập nhanh lên, bài đơn giản thế cũng làm không được," trẻ nhỏ sẽ cảm thấy như bị chỉ trích. Với sự tự chủ kém, trẻ ngay lập tức quay trở lại những ký ức đau buồn về những lần bị chỉ trích trước đây, làm sống lại những cảm xúc tiêu cực đã trải qua.

Khi cảm xúc này xuất hiện, hạch hạnh nhân sẽ hoạt động mạnh mẽ, khiến trẻ rơi vào trạng thái phòng thủ. Chẳng trách trẻ lại đóng sầm cửa, nóng giận, la hét... đó là hiện tượng "hạnh nhân bị cướp" điển hình.

Vậy làm thế nào giúp trẻ ổn định cảm xúc, cải thiện EQ?

 

 

 

Nhấn nút tạm dừng cảm xúc

 

Khi giao tiếp với trẻ, trước tiên hãy hỏi liệu giọng điệu và biểu cảm có gây áp lực cho con không. Đây là một bước quan trọng trong việc tạo ra một môi trường giao tiếp tích cực và hỗ trợ.

Trẻ em rất nhạy cảm với những biểu cảm và âm điệu của bố mẹ, vì vậy việc ý thức về cảm xúc thân khi trò chuyện có thể tạo ra sự khác biệt lớn trong cách trẻ tiếp nhận thông điệp.

Bố mẹ hạn chế thể hiện vẻ mặt nghiêm nghị khi nói chuyện với con. Thay vào đó, hãy thử mỉm cười trước khi bắt đầu cuộc trò chuyện. 

Sử dụng giọng điệu nhẹ nhàng, ấm áp, dùng từ ngữ tích cực như "Mẹ tin con có thể làm được" hay "Mẹ luôn ở đây để giúp con" sẽ tạo ra cảm giác an toàn.

Nhấn nút tạm dừng cảm xúc.

 

 

 

Thay đổi lệnh thành câu hỏi 

 

Trong quá trình giao tiếp với trẻ, hạn chế dùng những câu mệnh lệnh như “Con mau làm bài tập về nhà đi!” và thay vào đó, hãy thử hỏi: "Con muốn làm bài tập hay đi tắm trước?" Khi trẻ được trao quyền lựa chọn, sẽ cảm thấy tôn trọng và có trách nhiệm hơn với hành động của mình. 

Hơn nữa, việc cho trẻ lựa chọn cũng gián tiếp nhắc nhở về tầm quan trọng của việc nghỉ ngơi. Thay vì cảm thấy bị ép buộc phải học, trẻ sẽ hiểu rằng việc chăm sóc bản thân cũng là một phần của quá trình học tập.

 

 

 

Sử dụng ngôn ngữ cơ thể

 

Một cái vỗ nhẹ vào vai, cái ôm, hoặc chỉ cần nắm tay cũng có thể truyền tải sự ấm áp, giúp trẻ giữ được bình tĩnh.

Kích thích xúc giác có thể tác động trực tiếp lên hạch hạnh nhân, đánh thức những ký ức ấm áp thời thơ ấu.

Khi trẻ bước vào tuổi dậy thì, sự thay đổi về tâm lý nhanh nên dễ nổi giận, nhưng điều đó không có nghĩa là bố mẹ phải kìm nén cơn giận nếu trẻ làm sai. Thay vào đó, hãy thử một cách tiếp cận khác và khắc phục sự cứng nhắc bằng cách giao tiếp mềm mỏng.

Một cái vỗ nhẹ vào vai, cái ôm giúp trẻ điều chỉnh cảm xúc.